Madaxweynaha muddo xileedkiisa dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa hambalyo iyo bogaadin u diray dhammaan Ciidanka Xoogga dalka oo Maanta u badaal degaya Sanadguurooda 61-aad oo ku beegan Maalinta 12 April 1960-kii.
Farmaajo oo Qoraal dheer soo saaray ayaa waxaa uu ku sheegay in Ciidanka Xoogga ay yihiin astaan qarannimo iyo mid midnimo, isla markaana ay u taagan yihiin difaaca dalka, ilaalinta wadajirka, sharafta iyo Shacabka Soomaaliyeed.
Madaxweyne Farmaajo ayaa xaqiijiyay in dowladda ay xoojisay kor u qaadidda tababarrada Ciidanka, joogteynta iyo kordhinta, waxaana uu boggaadiyay dhammaan Saraakiisha ee u istaagay dib u dhiska iyo tayeynta Ciidamada.
Halkaan ka Akhriso Qoraalka uu soo saaray Madaxweyne Farmaajo.
Waxaa sharaf weyn ii ah maanta oo ay taariikhdu tahay 12-ka Abriil 2021 kuna beegaan maalintii la aasaasay Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed in aan halkaan hambalyo iyo bogaadin uga soo jeediyo dhammaan Ciidanka xoogga dalka, oo ay ugu horreeyaan saraakiisha, saraakiil-xigeennada, alifleyda, dableyda, xaasaskooda, carruurtooda iyo dhammaan qaybaha kala duwan ee ciidamada.
Ciidanka Xooggu waa astaan qarannimo iyo midnimo, waxay u taagan yihiin difaaca dalkeenna, ilaalinta wadajirka, sharafta iyo haybadda Shacabka Soomaaliyeed. Waxa ay naftooda u hibeeyeen si ay dalkooda uga xoreeyaan argagixisada cadawga ah ee ka macaasha daadinta dhiigga Shacabka Somaaliyeed. Iyaga oo si buuxda nabad-diidka ugala wareegay deegaanno badan oo ay horay ugu dhibaatayn jireen dadkeenna.
Runtii weli ma joogno meeshii aan rabnay, laakiin waxaan si xooggan u sii amba qaadeynaa qorsheheenna qaran ee ku aaddan dib-u-dhiska ciidan Soomaaliyeed oo si buuxda u hanan kara amniga, xoreynta iyo difaaca dalka.
Dowladdu waxay sii xoojisay kor u qaadidda tababarrada Ciidanka, joogteynta iyo kordhinta mushaharkooda. Waxaa maanta guul ah in Ciidankeenna aan u sameynay diiwaan ciidannimo oo ay ku jiraan gal anshaxeedka, dallacsiintooda iyo hannaan maaliyadeed oo hufan oo ilaalinaya xuquuqdooda.
Mudanayaal iyo marwooyin.
Ciidanka Xoogga Dalka waxa uu udub-dhexaad u yahay madaxbannaanida dalkeenna, dib u dhiska iyo xaqiijinta hiigsiga shacabka Soomaaliyeed ee ku saleysan dal horumarsan oo la jaanqaada dalalka kale ee Caalamka, dadkiisuna ay ku nool yihiin Barwaaqo, nabad Iyo xasillooni.
Tan iyo markaan bilownay dardar-gelinta Qorshaha Qaran ee dib u dhiska Ciidamada waxaa heegan u galay, kuna biiray Ciidamada Xoogga Dalka kumannaan dhallinyaro ah oo si wadaniyad leh ugu istaagay samatabixinta iyo difaaca dalka, taas oo muujinaysa sida shacabka Soomaaliyeed ay uga go’an tahay xaqiijinta Qarannimadooda iyo difaaca karaamadooda.
Waxaan bogaadinayaa dhammaan Saraakiisha, Saraakiil Xigeennada iyo khubarada Ciidan ee dalkeenna ee u istaagay dib u dhiska iyo tayeynta Ciidamada Soomaaliyeed, sidoo kale waxaa u mahadcelinayaa dhammaan dalalka walaalaha iyo saaxiibbada ah ee nagu garab taagan qorshahaas qaran.
Dal aan lahayn ciidan Qaran oo awood leh, shacab iyo dowlad aan isku duubneyn ma difaacan karaan sharafkooda iyo masiirkooda, Sidaas awgeed, waxaan rabaa inaan fursaddan uga faa’iideysto in aan mar kale shacabka Soomaaliyeed meel walba oo ay joogaan – dalka iyo dibaddiisaba – ka codsado in ay taageeraan geesiyaashooda u taagan difaaca dalka iyo cirib-tirka argagixisada.
Mudanayaal iyo Marwooyin,
Sida aad la wada socotaan dalkeennu wuxuu marayaa marxalad adag. Waxaan kasoo kabanaynaa qaran-jabkii, waxaan u soconnaa inaan gaarno himilooyin waaweyn oo ay lagamamaarmaan tahay in dhammaanteen aan gacmaha is qabsanno.
Ugu danbeyntii, waxaan Alle naxariistiisa Janno u weydiinayaa dhammaan halyeeyadii Ciidanka Xoogga Dalka ee u shahiiday difaaca dalka iyo in ay nabad ku seexdaan shacabka Soomaaliyeed, Aniga oo faraya Xukuumaddu in ay mudnaan buuxda siiso qoysaska iyo ubadka ay ka tageen oo ah ammaano ay uga tageen shacabka iyo dowladda Soomaaliyeed.
Sidoo kale, waxaa muhiim ah in aan mudnaan gaar ah siinno halyeeyada u dhaawacmay ama u naafoobey difaaca dalka iyo halganka ay kula jiraan cadowga argagixisada ah ee caadeystay daadinta dhiigga shacabkeenna.